Author Advocate Paresh M Modi

જનતા દ્વારા પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડીયો રેકોર્ડીગ અંગેનો કાયદો | Advocate Paresh M Modi | 9925002031

જનતા દ્વારા પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડિઓ રેકોર્ડિંગ કરવા અંગેના કાયદાકીય પાસા

ભારતમાં પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડિઓ રેકોર્ડિંગ કરવાની કાયદેસરતાનું નિર્ભરતા તેનો ઉદેશ્ય, પરિસ્થિતિઓ, અને કાયદાકીય જોગવાઈઓ પર છે, જેમ કે ગોપનીયતા, પુરાવાની સ્વીકાર્યતા અને જવાબદારીના સિદ્ધાંતો. નીચે આપેલું વિસ્તૃત અને કાયદાસંગત સ્પષ્ટીકરણ આ વિષયને સમજાવવામાં મદદરૂપ થશે.

પોલીસ સ્ટેશનમાં જનતા દ્વારા વિડિઓ રેકોર્ડિંગ ગેરકાનૂની નથી – બોમ્બે હાઈકોર્ટ

બોમ્બે હાઇકોર્ટે ચુકાદો આપ્યો છે કે પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડિઓ રેકોર્ડિંગ કરવું ગેરકાનૂની નથી, કારણ કે પોલીસ સ્ટેશનને “પ્રતિબંધિત સ્થાન” તરીકે માન્યતા નથી મળી, જે સત્તાવાર ગુપ્તચર અધિનિયમ, 1923 હેઠળ આવતી નથી. આ મહત્વપૂર્ણ ચુકાદામાં, કોર્ટે સેકશન 3 હેઠળ દાખલ એફઆઈઆરો રદ કરી છે, જે લોકોને પોલીસ સ્ટેશનની અંદર ચર્ચાઓનું વિડિઓ રેકોર્ડિંગ કરવા બદલ આરોપ લગાવવામાં આવી હતી.

કોર્ટ દ્વારા સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે સત્તાવાર ગુપ્તચર અધિનિયમના સેકશન 2(8) હેઠળ પરિભાષિત “પ્રતિબંધિત સ્થાન”માં પોલીસ સ્ટેશનનો સમાવેશ થતો નથી. કોર્ટના મતે, આ પ્રવધિનો ગેરવાપર કરવાનો પ્રયાસ કરવો કાયદાના સિદ્ધાંતોના ઉલ્લંઘન સમાન છે અને આવા કિસ્સાઓ ઝીણી તપાસ વિના દાખલ કરવાથી લોકોને ન્યાય પ્રાપ્ત કરવામાં મુશ્કેલી થાય છે.

આ ચુકાદો પોલીસ સ્ટેશનમાં પારદર્શકતા અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે જનતાના અધિકારોનું રક્ષણ કરે છે અને કાયદાના યોગ્ય ઉપયોગ માટે ચેતવણી આપે છે.

પોલીસ સ્ટેશનમાં જનતા દ્વારા વિડિઓ રેકોર્ડિંગ ગેરકાનૂની નથી હોવાના કેસમાં બોમ્બે હાઇકોર્ટની નાગપુર બેંચે આ ચુકાદો જુલાઈ 2022માં આપ્યો હતો. આ કેસમાં અરજદાર રવિન્દ્ર ઉપાધ્યાય વિરુદ્ધ સત્તાવાર ગુપ્તચર અધિનિયમ, 1923 હેઠળ દાખલ એફઆઈઆરને રદ કરવામાં આવી હતી.

જસ્ટિસ મનીષ પીટલે અને વલ્મિકી મેનેજેસની બેંચે નિણય આપ્યો કે આ અધિનિયમના સેકશન 2(8) મુજબ “પ્રતિબંધિત સ્થાન”માં પોલીસ સ્ટેશનનો સમાવેશ થતો નથી, અને આ કારણે પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડિઓ રેકોર્ડિંગ કરવા માટે ગુનાની કલમ લાગુ નથી થાય​, તમને જો આ ચુકાદાનો સત્તાવાર રિફરન્સ કે વિવરણ જોઈએ હોય, તો તમે SCC Online જેવી લીગલ ડેટાબેઝ અથવા બોમ્બે હાઇકોર્ટની વેબસાઇટ પરથી માહિતી મેળવી શકો છો

પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડિઓ રેકોર્ડિંગ અંગે કાયદાકીય સ્થિતિ

  1. સામાન્ય રીતે પ્રતિબંધ નથી, પરંતુ શરતસર ઉપયોગ જરૂરી:
    • ભારતના બંધારણ અને વિવિધ કાયદાઓ પોલીસ સ્ટેશનમાં વિડિઓ રેકોર્ડિંગ પર સીધો પ્રતિબંધ મૂકતા નથી. જોકે, તે બંધારણમાં નક્કી કરાયેલા મૂળભૂત હકો અને કાયદાઓ સાથે સુસંગત હોવું જોઈએ.
  2. જવાબદારી અને પારદર્શકતાનું અધિકાર:
    • ભારતના સુપ્રીમ કોર્ટએ પોલીસ તંત્રમાં જવાબદારી અને પારદર્શકતાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો છે.
    • જો રેકોર્ડિંગ કાયદાકીય નોર્મ્સનું પાલન કરે છે, તો તે જવાબદારીમાં વધારો કરી શકે છે.
  3. ગોપનીયતાનો હક અને જાહેર જવાબદારી વચ્ચે સંતુલન:
    • બંધારણના કલમ 21 હેઠળ માન્ય ગોપનીયતાનો હક અને જાહેર હિત માટે જવાબદારી વચ્ચે સંતુલન રાખવું આવશ્યક છે.
    • પોલીસ અધિકારીઓ અથવા અન્ય વ્યકિતઓના ગોપનીયતાનો ભંગ કર્યા વિના, ન્યાયસંગત હિત માટે રેકોર્ડિંગ કરવું કાયદેસર હોઈ શકે છે.

લાગુ પડતા કાયદા અને જોગવાઈઓ

  1. ફૌજદારી પ્રક્રિયા સંહિતા (CrPC), 1973:
    • સેક્શન 161 (3): તપાસ દરમિયાન પોલીસ દ્વારા કરાયેલા નિવેદનો રેકોર્ડ થઈ શકે છે, પરંતુ રેકોર્ડિંગના મોડલ વિશે કાયદા સ્પષ્ટ નથી (લેખિત, ઑડિયો અથવા વિડિઓ).
    • સેક્શન 164 (5A): ગંભીર ગુનાઓમાં નિમણૂક કરેલ ન્યાયાધિશની દેખરેખ હેઠળ વિડિઓ રેકોર્ડિંગ કાયદેસર છે.
  2. ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ, 1872:
    • સેક્શન 65 B: જો વિડિઓ રેકોર્ડિંગનું પ્રમાણીકરણ યોગ્ય રીતે કરવામાં આવ્યું હોય, તો તેને ઇલેક્ટ્રોનિક પુરાવા તરીકે સ્વીકારવામાં આવી શકે છે.
    • સેક્શન 27: જો કોઈ નિવેદનથી પુરાવાના તથ્ય પ્રસ્થાપિત થાય, તો તે કાયદેસર હોય તો સ્વીકાર્ય બની શકે છે.
  3. ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC), 1860:
    • સેક્શન 353: મંજૂરી વિના રેકોર્ડિંગ અને પોલીસ કર્મચારીના કાર્યમાં અવરોધ પૂરાં પાડવું કાયદેસર ગેરકાનૂની છે.
  4. માહિતી ટેક્નોલોજી (IT) અધિનિયમ, 2000:
    • સેક્શન 69: જો રેકોર્ડિંગ ડેટા પ્રાઇવસી અને સુરક્ષાને ભંગ કરે છે, તો તે આ અધિનિયમના ભંગમાં આવે છે.
  5. પોલીસ અધિનિયમ, 1861 અને સુધારાઓ:
    • આ અધિનિયમ વિડીયો રેકોર્ડિંગને સીધા ધ્યાનમાં લેતો નથી, પણ ગુજરાતમાં કરવામાં આવેલા સુધારા અનુસાર પોલીસ સ્ટેશનમાં CCTV કેમેરાની જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે.

વિડિઓ રેકોર્ડિંગ માટે મહત્વપૂર્ણ ચુકાદાઓ

  1. શફી મહંમદ વી. હિમાચલ પ્રદેશ રાજ્ય, (2018) 5 SCC 311:
    • સુપ્રીમ કોર્ટએ પોલીસ સ્ટેશનોમાં CCTV કેમેરા લગાવવાના આદેશ આપ્યા હતા, જે જણાવે છે કે જવાબદારી માટે વિડિયો રેકોર્ડિંગ મહત્વપૂર્ણ છે.
  2. પરમવીર સિંહ સૈની વી. બલજીત સિંહ, (2020) 9 SCC 563:
    • આ ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટએ સમગ્ર ભારતમાં દરેક પોલીસ સ્ટેશનમાં CCTV કેમેરા સ્થાપિત કરવાનો આદેશ આપ્યો.
  3. D.K. બાસુ વી. પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્ય, AIR 1997 SC 610:
    • આ ચુકાદામાં નક્કી કરાયું કે પોલીસ કસ્ટડીમાં લેવાયેલા લોકોના હકો માટે યોગ્ય પ્રણાલીઓનો અમલ ફરજિયાત છે.

વિડિઓ રેકોર્ડિંગ ક્યારે કાયદેસર છે?

  1. મંજૂરી સાથે:
    • પોલીસ અધિકારીઓ અથવા અન્ય લોકો સાથેની કોઈપણ વિધિવત વિડીયો રેકોર્ડિંગ માટે મંજૂરી લેવી જરૂરી છે.
  2. અધિકૃત ઉદ્દેશ્ય માટે:
    • કાયદાકીય કારણોસર અથવા પુરાવાના હેતુ માટે રેકોર્ડિંગ કરવું કાયદેસર છે.
  3. CCTV મોનિટરિંગ:
    • સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ મુજબ CCTV ફૂટેજ સંપૂર્ણપણે કાયદેસર છે.

સંપત્તિ માટે સૌથી શ્રેષ્ઠ અને વિશ્વસનીય વકીલ કોણ?

એડવોકેટ પરેશ એમ મોદી, અમદાવાદ, ગુજરાતમાં સ્થિત, ટ્રાન્સપેરન્સી અને કાયદાકીય કાર્યવાહી માટે વ્યાપક કુશળતા ધરાવે છે. ગુજરાત અને મુંબઈના કાયદાના ક્ષેત્રમાં એડવોકેટ પરેશ એમ મોદીને સમ્પર્ક કરવા માટે નીચેની માહિતી છે:

  • મોબાઇલ: +91 9925002031
  • ઓફિસ લૅન્ડલાઇન: +91-79-48001468
  • ઇમેઇલ: advocatepmmodi@gmail.com
  • વેબસાઇટ: www.advocatepmmodi.in
  • ઓફિસ સરનામું:
    ઓફિસ નં. C/112, સુપથ-2 કોમ્પલેક્સ, કોહિનૂર પ્લાઝા હોટલ સામે, જુના વાડજ બસ સ્ટેન્ડની પાસે, આશ્રમ રોડ, અમદાવાદ – 380013, ગુજરાત, ભારત.

English Translation

By Public Video Recording in Police Station is legal | Advocate Paresh M Modi | 9925002031

Is Video Recording Allowed in a Police Station? A Detailed Legal Perspective

The legality and admissibility of video recording in police stations in India depend on the purpose of the recording, circumstances under which it is made, and legal provisions governing privacy, evidence, and accountability. Below is a comprehensive explanation covering laws, sections, judgments, and key aspects relevant to this topic.

Public Video Recording in Police Stations Is Not Illegal – Bombay High Court

The Bombay High Court has ruled that recording videos inside police stations is not illegal, as a police station does not qualify as a “prohibited place” under the Official Secrets Act, 1923. In a key judgment, the court quashed FIRs filed under Section 3 of the Act against individuals for video recording discussions inside police stations.

The court clarified that the term “prohibited place,” defined under Section 2(8) of the Official Secrets Act, does not include police stations. The judgment noted that misusing this provision to file FIRs is a violation of legal principles, and such actions could lead to serious consequences, including damage to the reputation and livelihood of those falsely accused.

This judgment safeguards the public’s right to document proceedings in police stations, ensuring transparency and accountability. It also warns law enforcement against using the Official Secrets Act as a tool for harassment, emphasizing that the law must be applied judiciously.

The judgment from the Bombay High Court’s Nagpur Bench regarding video recording in police stations not being illegal was delivered in July 2022. The case involved petitioner Ravindra Upadhyay, and the court quashed an FIR filed under the Official Secrets Act, 1923.

The bench of Justices Manish Pitale and Valmiki Menezes ruled that police stations are not classified as “prohibited places” under Section 2(8) of the Act​, For the official citation or detailed judgment copy, you may need to access legal databases like SCC Online or the Bombay High Court’s website.

Legal Position on Video Recording in Police Stations

  1. No Explicit Prohibition but Conditional Usage:
    • The Indian Constitution and various statutory laws do not explicitly prohibit video recording in police stations. However, the act must comply with constitutional principles, privacy rights, and applicable laws.
  2. Right to Transparency and Accountability:
    • The Supreme Court of India has emphasized the importance of transparency and accountability in law enforcement agencies. Video recording in police stations can promote these objectives, provided it adheres to legal norms.
  3. Right to Privacy vs. Public Accountability:
    • The Right to Privacy, as a fundamental right under Article 21 of the Constitution of India (recognized in the landmark judgment of K.S. Puttaswamy vs. Union of India, (2017) 10 SCC 1), must be balanced against the need for accountability.
    • Recording interactions with police officials must not infringe on their or others’ privacy unless permitted by law or justified by public interest.

Relevant Laws and Provisions

  1. Code of Criminal Procedure (CrPC), 1973:
    • Section 161(3): Statements made to the police during an investigation can be recorded, but the law is silent about the mode of recording (written, audio, or video). However, any video recording must not coerce or intimidate the person making the statement.
    • Section 164(5A): Confessions or statements in serious cases can be recorded electronically, including audio and video, but only under judicial supervision.
  2. Indian Evidence Act, 1872:
    • Section 65B: Video recordings may be admissible as electronic evidence in court, provided they meet the requirements of authentication.
    • Section 27: Statements leading to the discovery of material facts can be admissible if recorded accurately and lawfully.
  3. Indian Penal Code (IPC), 1860:
    • Section 353: Obstructing a public servant from performing duties, including recording without consent, may lead to legal consequences.
  4. The Information Technology (IT) Act, 2000:
    • Section 69: Any recording, especially video or electronic, must not breach provisions related to data privacy or security.
  5. The Police Act, 1861, and Amendments:
    • The Act does not directly address video recording, but modern amendments in states like Gujarat emphasize the need for CCTV surveillance for accountability.
  6. Guidelines for Arrest and Detention:
    • The Supreme Court’s directives in D.K. Basu vs. State of West Bengal, AIR 1997 SC 610, require proper documentation and safeguards for those in custody. Video recording of procedures such as interrogation can add transparency.

Judicial Precedents on Video Recording in Police Stations

  1. Shafhi Mohammad vs. State of Himachal Pradesh, (2018) 5 SCC 311:
    • The Supreme Court directed that the installation of CCTV cameras in police stations is essential for transparency. This implies that recording in such places serves a public purpose, especially in the context of custodial rights.
  2. Paramvir Singh Saini vs. Baljit Singh & Ors., (2020) 9 SCC 563:
    • The Supreme Court mandated the installation of CCTVs in all police stations across India to ensure oversight and protect the rights of citizens. This judgment reinforces the legitimacy of video recordings in police stations, provided they are conducted lawfully.
  3. K.S. Puttaswamy vs. Union of India, (2017) 10 SCC 1:
    • The right to privacy was upheld as a fundamental right. Any video recording must respect this right unless overridden by compelling public interest.

Purpose of Video Recording in Police Stations

  1. Ensuring Transparency and Fairness:
    • Video recordings can ensure that police actions are lawful, ethical, and free from coercion or abuse.
  2. Evidence Collection:
    • Properly recorded videos can serve as evidence in criminal cases, ensuring an accurate representation of events.
  3. Preventing Custodial Violence:
    • Instances of custodial torture or mistreatment can be curbed through the presence of cameras, as directed by the Supreme Court in D.K. Basu and subsequent cases.
  4. Legal Oversight:
    • Video recordings align with the Supreme Court’s directives for proper oversight of police conduct.

When is Video Recording Permissible?

  1. With Consent:
    • Recording interactions with police officials or others in a police station should ideally be done with consent.
  2. For Official Purposes:
    • Video recordings conducted by authorized personnel, such as investigators or judicial officers, are lawful when performed for procedural or evidentiary purposes.
  3. CCTV Surveillance:
    • As mandated by the Supreme Court, CCTV footage from police stations is lawful and can be accessed for accountability or defense in legal proceedings.

Challenges and Risks

  1. Privacy Concerns:
    • Unauthorized video recording may lead to privacy violations, which are actionable under the IT Act and constitutional protections.
  2. Tampering and Admissibility:
    • Video evidence must be authenticated as per Section 65B of the Indian Evidence Act, and tampering can render it inadmissible.
  3. Permission Requirements:
    • Recording without explicit permission may result in obstruction charges under Section 353 of the IPC.

Conclusion

Video recording in police stations can play a crucial role in ensuring transparency and accountability, especially when performed lawfully. Supreme Court judgments, including Paramvir Singh Saini and D.K. Basu, support its utility for oversight and the protection of citizens’ rights. However, such recordings must respect privacy, follow procedural safeguards, and align with legal provisions under the CrPC, Indian Evidence Act, IT Act, and relevant judicial precedents.

For individuals facing issues related to the legality or admissibility of video recordings in police stations, Advocate Paresh M Modi, based in Ahmedabad, Gujarat, provides expert legal guidance. With extensive experience in criminal law and constitutional matters, Advocate Modi can assist clients in navigating complex legal challenges.

For legal advice or representation, contact Advocate Paresh M Modi at:

  • Mobile: +91 9925002031
  • Office Landline: +91-79-48001468
  • Email: advocatepmmodi@gmail.com
  • Website: www.advocatepmmodi.in
  • Office Address: Office No. C/112, Supath-2 Complex, Opp. Kohinoor Plaza Hotel, Near Old Wadaj Bus Stand, Ashram Road, Ahmedabad – 380013, Gujarat, India

Connect with Advocate Paresh M Modi on Google

Previous
Next

Author: Advocate Paresh M Modi

As a law firm, Advocate Paresh M Modi is having a team of expert Advocates who provide expert advice and guide the clients on the complicated issues of court proceedings in India. Our law firm has been advising clients to adopt a systematic approach as per the provisions of the law and the requirements of the statute. Being the Best Advocate in Ahmedabad, Advocate Paresh M Modi has been serving the clients according to the provisions of law as Advocate Paresh M Modi is an Experienced Lawyer in Gujarat.Paresh M Modi and his associates have been rendering excellent work owing to their experience in Gujarat High Court for more than 7 years together and having established themselves as a seasoned advocate in the High Court of Gujarat by dealing with various matters in a different fields. It has been made possible to see that the client in any corner of the State of Gujarat could get genuine legal advice and the presence of a lawyer on account of the association with Advocates in various cities of the State of Gujarat.

People Also Search For :